Powody do dumy?

02.11.2006 r.

Na oficjalnej stronie miasta pojawił się dokument zatytułowany:

PODSUMOWANIE IV KADENCJI SANDOMIERSKIEGO SAMORZĄDU 2002 - 2006

W przedstawionym dokumencie możemy między innymi przeczytać:
“Należy z dumą podkreślić, że w trakcie naszej kadencji samorządu stworzone zostały ważne dokumenty miasta. Sandomierz posiada zaktualizowaną Strategię Rozwoju Gospodarczego, Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007 – 2013 oraz Plany Zagospodarowania Przestrzennego. Dokumenty te nie tylko zapewniają nadzór nad planowym rozwojem miasta, ale także są niezbędne przy dalszym pozyskiwaniu dla Sandomierza środków pozabudżetowych”.

Dziś chcemy Państwu przybliżyć jeden z dokumentów, którym jest Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego osiedla “Starówka” wraz z terenami przyległymi. Dokument ten pomimo, iż jest niezwykle ważnym dla Sandomierza znalazł się dopiero w 15 punkcie na sesji Rady Miasta.

18 października 2006 roku, pomimo protestów Plan został pośpiesznie uchwalony.

Plan powinien chronić przede wszystkim to co jest KAPITAŁEM Sandomierza. Powinien chronić jego dziedzictwo kulturowe, krajobraz i panoramę łącznie z zielenią. Niestety jest inaczej.
Zadziwiające jest to, że w tekście Planu ani razu nie zostało użyte pojęcie - dziedzictwo kulturowe.

Plan zagospodarowania Starówki stanowi bardzo poważne zagrożenia oddziaływania na środowisko kulturowe ze skutkami, które mogą spowodować nieodwracalne zmiany oraz dalszą degradację i zniszczenie istotnego obszaru Sandomierza tj. Starego Miasta i terenów położonych
w rozszerzonej strefie ochrony konserwatorskiej.

Uchwalony Plan jest sprzeczny ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Sandomierza (Uchwała Nr XXV/163/200 z dnia 24 lutego 2000r.)

Najpoważniejszą jego wadą jest pozbawienie Sandomierza stref ochrony. Poza strefą ochrony konserwatorskiej “A” przestały istnieć: strefa ochrony ekspozycji – "E”, strefa ochrony krajobrazu
– “K” i strefa ochrony archeologicznej – “W”. Nie wspominając o Sandomierskim Zespole Krajobrazowo-Przyrodniczym, który powinien powstać w celu ochrony i ustalenia “specjalnych warunków korzystania ze środowiska i wprowadzania w nim zmian”.

Miasto stało się bezbronne, pozbawione wszelkich możliwych narzędzi pozwalających na jego skuteczną ochronę.

Wiele zapisów w tekście Planu jest niedorzecznych. Dopuszcza się rozbudowę lub budowę
w miejscach gdzie jest to nierealne, bądź na terenach, na których powinien obowiązywać zakaz zabudowy. (np. m.in. teren za d. szpitalem zakaźnym przy ul. Browarnej w Studium wskazany do objęcia ochroną na równi ze Żmigrodem i Salve Regina czy skwer u podnóża gotyckiej Katedry).

Często jeden standardowy zbiorczy zapis określa całkiem odmienną pod względem położenia, charakteru i otoczenia zabudowę. Na równi jest traktowana zabudowa w sadach, d. dworek Skorupskich przy ul. Staromiejskiej (wpisany do rejestru zabytków), zabudowa na skarpie wschodniej (przy spichlerzu i przy ul. Podole) oraz zabudowa dawnego Przedmieścia Zawichojskiego. W tym hurtowym zapisie w zasadzie ograniczonym do jednego wskaźnika
(10,5m w kalenicy) zaginął i zatracony został całkowicie jakże ważny charakter zabudowy dla poszczególnych obszarów.

Niedbałe zapisy w tekście (bardzo często wprowadzone metodą kopiuj i wklej) świadczą
o bagatelizowaniu tak ważnego dokumentu dla miasta. Zupełnie kuriozalnym jest zapis, w którym “wprowadza się obowiązek wieńczenia dachów gzymsem”. Pomijając abstrakcyjność, zapis ten ośmiesza Plan, który ma stanowić prawo miejscowe Sandomierza.

W tekście Planu wprowadzono zbyt daleko idące uogólnienie akceptujące, przyzwalające
i legalizujące istniejący bałagan i śmietnik estetyczny coraz bardziej degradujące przestrzeń
miasta.

Zapis utrwala wszystkie dotychczas stosowane “rozwiązania”, które powinny być bezwzględnie zlikwidowane. Począwszy od przedmieść, wjazdów do miasta, głównych ulic, skwerów, zabytkowych obiektów, uliczek na Starym Mieście, Rynku mamy do czynienia z zalewem tandetnymi i kiczowatymi elementami pseudo reklamowymi, które w sposób dramatyczny niszczą i wpływają na wizerunek Sandomierza.

To, iż umieszczanie znaków informacyjnych i reklam nie może powodować utrudnień w komunikacji pieszej i kołowej wynika z innych przepisów prawa. Rozmieszczanie tych elementów na wiatach przystankowych, kioskach, a szczególnie latarniach jest absurdalnym rozwiązaniem.

Bezpieczeństwo i zgodność z przepisami (Prawa budowlanego i Ustawą o drogach jest poza dyskusją) jednak z tych przepisów nie wynika nic co dotyczy wyglądu, wpływu na krajobraz, na powiązania widokowe, czytelność układów urbanistycznych, ekspozycyjnych jak również ładu przestrzennego i estetyki przestrzeni.

Czy, aby jest powód do dumy z takiego Planu? Czy w naszym mieście ma obowiązywać tak ułomne prawo miejscowe?

Skutkami tak wadliwego Planu będą konflikty wynikające z wydanych przez Urząd decyzji o warunkach zabudowy, z władztwa konserwatora zabytków, który według własnego “widzimisie” będzie opiniował projekty. Tylko w Sandomierzu będzie możliwość rozbudowy zabytków. Kościół Św. Jakuba nie będzie już kościołem na wzgórzu – będzie kościołem za parkingiem. Wąwóz Królowej Jadwigi zostanie przytłoczony (o ile nie zniszczony) przez osiedle domków jednorodzinnych. Panorama Sandomierza zostanie zeszpecona kolejnymi wątpliwej urody obiektami powstającymi w miejscach, które powinny pozostać bezwzględnie niezabudowane. Sandomierz zamieni się w wielki estetyczny śmietnik.

Uchwalony 18 października 2006 roku Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego osiedla “Starówka”
wraz z terenami przyległymi jeszcze nie obowiązuje. Do Wojewody Świętokrzyskiego został złożony w tej sprawie protest. Miejmy nadzieję, że Plan powróci do “poprawki” a wszystkie błędy i wady jakie w obecnym kształcie zawiera zostaną usunięte.

Jerzy Cebula